Ortadoğu, hele Batılı bakış açısından, "sivil toplum" kavramına zıt çağrışımlarla algılanıyor: vesayetçi devlet yapıları, toplumu "devlet ve millet"le özdeşleştirip özerk sivil inisiyatifleri boğan resmî-millî ideolojiler... Heidi Wedel ve Ferhad İbrahim'in Batılı ve Ortadoğulu araştırmacıların yazılarından derledikleri bu kitapta, Ortadoğu'da sivil toplum potansiyeline başka bir açıdan bakılıyor.
Mısır: Kitle-meslek örgütlerindeki mücadelede kendini gösteren İslamcı ve laik sivil toplum anlayışları.
Irak: Herşeyi denetleyen ve baskı altında tutan Baas devletinin sultası altında kıpırdamaya çalışan sivil muhalefet.
Türkiye: "Devletin ülkesi ve milleti" anlayışıyla sivil toplumu boğan devlet geleneği. Bir karşı-kültürün adacıklarını yaratmaya çalışmakla yeni bir elit oluşturma arasında salınan sivil toplum muhalefeti.
İran: Resmî ideolojinin ve kurumların çerçevesi içinde 'çaktırmadan' oluşturduğu karşı-kültür alanında etkinliğini geliştirmeye çalışan sivil muhalefet.
Filistin: "Devletsiz bir sivil toplum olur mu, olursa ne olur?"
Elinizdeki kitap, Türkiye'de ilgisizliğin ve bilmezden gelme alışkanlığının epey güçlü olduğu "bölgemiz" Ortadoğu'ya, devletler ve "yüksek politikalar" zirvesinden değil, toplum seviyesinden bir bakış sunduğu için ilginç ve önemli.
İÇİNDEKİLER
9 Önsöz
11 Giriş
Ferhad İbrahim-Heidi Wedel
29 Sivil toplum üzerine Arap tartışması
Ferhad İbrahim
61 Sivil toplumun taşıyıcısı olarak, Mısır’daki meslek birlikleri
Cilja Harders, Carsten Jürgensen, Tanja Tabbara
93 Suriye: Leviathan’ın diyarı
Hans Günter Lobmeyer
117 Türkiye’de bir sivil toplum oluşumunun önündeki
siyasî ve hukukî engeller
Gülistan Gürbey
137 Türkiye Cumhuriyeti’nde sivil toplumun nüveleri -
Demokratikleşmenin taşıyıcısı mı ,
yeni bir seçkinler örgütlenmesi mi?
Heidi Wedel
163 İran İslâm Cumhuriyeti’nde Sivil Toplumun
İfadesi Olarak Karşı Kültür
Asgar Şirazi
199 Devletsiz sivil toplum mu? Filistin Örneği
Amal Cemal
